18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΜΕΡΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

 Η Ελλάδα αποτελεί στο γεωγραφικό χάρτη μια μικρή χερσόνησο  της Ευρώπης, την οποία όμως η  φύση προίκισε πλουσιοπάροχα, χαρίζοντας της ομορφιά και αρμονία. Και  οι άνθρωποί της δημιούργησαν πολιτισμό  και ιστορία που καταδεικνύει την ευφυΐα και τις αρετές τους.

Κείμενα, ιστορικοί χώροι, μουσεία, εκκλησίες αλλά και φιλοσοφία, έθιμα, παραδόσεις, μύθοι και ήχοι, τελετουργίες και μνήμες συναποτελούν « οχήματα νοημάτων και αξιών» που ταξιδεύουν στο χρόνο και  παραδίδονται από γενιά σε γενιά. Αυτά τα στοιχεία, λοιπόν, συνθέτουν  την πολιτιστική μας κληρονομιά, υλική και άυλη. ‘Ένας πολιτισμός, οι απαρχές του οποίου χάνονται στα  βάθη των αιώνων, τότε που οι αρχαίοι  Έλληνες, οι πρόγονοι μας, πρώτοι προσπαθούσαν να εξηγήσουν τον κόσμο γύρω μας  με την φιλοσοφία, δηλαδή «την αγάπη  για την σοφία», όπως ο Θαλής  ο Μιλήσιος, ο Ηράκλειτος, ο Αριστοτέλης. Τότε που κατασκεύαζαν λαμπρής αρχιτεκτονικής οικοδομήματα, όπως η Ακρόπολη, οι Δελφοί, η Επίδαυρος, το Άγιο Όρος, επιτεύγματα που αποτελούν κορυφώσεις της ανθρώπινης διανόησης και αντικείμενα θαυμασμού ανά τους αιώνες.

Πρόκειται, όμως, απλώς για  κατάλοιπα του παρελθόντος, νεκρά  αντικείμενα, ξεχασμένες παραδόσεις που  πρέπει να παραμεριστούν από την  σύγχρονη κοινωνία;

Η απάντηση είναι κατηγορηματικά αρνητική. Η πολιτιστική μας κληρονομιά είναι η ταυτότητα και η  συνέχεια μας. Η φιλοξενία, η δημοκρατία, το ολυμπιακό ιδεώδες που διασώθηκαν μέσα στο πέρασμα των χρόνων μας  έκαναν λίγο-πολύ αυτό που είμαστε  σήμερα ως Έλληνες. Τα μνημεία του  τόπου μας, μας δίδαξαν γεωμετρία, μαθηματικά, ιστορία και ενέπνευσαν επιστήμονες και δημιουργούς  σ’ όλο τον κόσμο.

Ειδικά σήμερα στην κοινωνία της παγκοσμιοποίησης και της  κρίσης αξιών, όπου ο κίνδυνος της  εξομοίωσης πολιτισμών και συνειδήσεων  καραδοκεί, κάθε λαός έχει υποχρέωση  να γνωρίζει και να διαφυλάττει τον πολιτισμό του. Την ανάγκη αυτή αναγνώρισε η UNESCO ήδη από το 1972 οπότε και υιοθετήθηκε η Συνθήκη για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς και καθιερώθηκε η 18^η Απριλίου ως η παγκόσμια μέρα με αυτή την θεματική. Με την υπογραφή της Συνθήκης, τα κράτη αναγνωρίζουν ότι οι χώροι που βρίσκονται στην επικράτεια τους και είναι ενταγμένοι στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς προστατεύονται από την διεθνή κοινότητα με την παροχή τεχνικοοικονομικής βοήθειας. Από την Ελλάδα είναι ενταγμένα αρκετά ιστορικά μνημεία μας. Όπως η Ακρόπολη, οι Δελφοί, ο Ναός του Απόλλωνος, τα Μετέωρα.. Συνέχεια, όμως γίνονται προσπάθειες από οργανωμένους φορείς ώστε να ενταχθούν και άλλα, όπως το Μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου στις Σέρρες, όπου βρίσκεται και ο τάφος του πρώτου Πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως μετά την Άλωση, Γεννάδιου Σχολάριου.

Με αφορμή, λοιπόν την  φετινή παγκόσμια ημέρα Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ας αναλογιστούμε το ηθικό  χρέος μας να προστατέψουμε την  ιστορία αυτού του τόπου. Τα μνημεία  μας, υλικά και άυλα, είναι διαχρονικά παράγοντας ακτινοβολίας και πηγή κύρους της χώρας, ενώ η σημασία και  η θέση που τους αποδίδουμε στην σύγχρονη πραγματικότητα αποτελεί καθρέφτη που αντικατοπτρίζει την πνευματική στάθμη του λαού μας. Ας παραμερίσουμε  για λίγο την δεινή οικονομική συγκυρία και ας αφήσουμε την λαμπρή πολιτιστική μας κληρονομιά να αποτελέσει την via regia προς το υπέρτατο αγαθό: τον ανθρωπισμό.

Εξάλλου, όπως έγραψε και  η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη «  Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί  στον πολιτισμό. Αυτό είναι η κληρονομιά της, αυτό η περιουσία της και  αν το χάσουμε δεν είμαστε ΚΑΝΕΙΣ».

Κρυσταλλία Κεραμιδά

Μέλος του club Νέων της UNESCO Σερρών